စိန္ေခၚမႈမ်ားနဲ႔ ဒုကၡသည္ပညာေရး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ဖို႔လိုၿပီ

မႏုိက္အြာ (ဇြန္လ ၆ရက္။ ေကအုိင္စီ)

ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္း ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ပညာေရးကုိ ကူညီေထာက္ပံ့ေပးေနတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ NGOs အဖြဲ႔အစည္းေတြက အကူအညီ ေတြ ေလွ်ာ့ခ်လုိက္တဲ့အတြက္ အခု စာသင္ႏွစ္မွာ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ကရင္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္စခန္း ၇ခုအတြင္းမွာရွိတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြ လည္ပတ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အၾကပ္အတည္း၊ အခက္အခဲေတြ ရွိေနပါတယ္။

ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ပညာေရးက႑ကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံ ZOA Refugee Care အဖြဲ႔က အဓိက ကူညီပံ့ပုိးေပးတာျဖစ္ၿပီး ယခု ၂၀၁၁-၂၀၁၂ စာသင္ႏွစ္မွာ ၎တုိ႔ ကူညီေပးတဲ့ ေက်ာင္းအေဆာက္အဦး၊ ဆရာ/မေတြရဲ႕ ေထာက္ပ့ံေၾကးေတြနဲ႔ ေက်ာင္းစီမံခန္႔ခြဲမႈ စရိတ္ ေတြကုိ အရင္ႏွစ္ေတြထက္ ထက္၀က္ေက်ာ္ ေလွ်ာ့ခ်လုိက္တယ္လုိ႔ အုန္းဖ်န္ဒုကၡသည္စခန္း ပညာေရးမွဴး ေနာ္စိဆာ့ေဖာက ေျပာ ပါတယ္။

“အဓိက ေက်ာင္းဆရာ/မ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြကုိ တအားေလွ်ာ့နည္းသြားတယ္။ အရင္ႏွစ္က ေက်ာင္း/မေတြရဲ႕ လစာ တလကုိ ဘတ္ ၇၀၀နဲ႔ ၁,၄၀၀ၾကားမွာ ရရွိၾကေပမယ့္ ဒီႏွစ္မွာ ရတဲ့အကူအညီနဲ႔ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တြက္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ေက်ာင္းဆရာ တေယာက္ကုိ တစ္လ ၂၅၀ဘတ္ေက်ာ္ေလာက္ပဲ ရမယ္။ အဲဒီအတြက္ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြက အလုပ္ကထြက္သြားတာ ရွိ ေပမဲ့ အဲဒီအစား က်မတုိ႔ အသစ္ျပန္ခန္႔ပါတယ္။”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ေထာက္ပ့ံေငြ နည္းလာေပမယ့္ ကေလးေတြရဲ႕ပညာေရးကုိ မထိခုိက္ေစလုိတဲ့ အခ်ဳိ႕ဆရာ၊ ဆရာမေတြက ေစတနာကုိ အရင္းခံ ၿပီး ေက်ာင္းဆရာအလုပ္ကုိ ဆက္လုပ္တဲ့သူေတြ ရွိသလုိပဲ တခ်ဳိ႕က မိသားစု စားဝတ္ေနေရး အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ ေက်ာင္းက ႏႈတ္ထြက္ၿပီး စခန္းထဲက ေဆး႐ုံနဲ႔ COERR စတဲ့ အျခားဌာနေတြမွာ ဝင္ေရာက္ အလုပ္လုပ္ေနၾကပါတယ္။

ထမ္းဟင္ဒုကၡသည္စခန္းမွ မူလတန္းေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမ ေနာ္ခင္မင္းနာက “ဒီႏွစ္မွာ ေက်ာင္းဆရာေတြ တစ္လကုိ ၂၅၀ဘတ္ ေလာက္ပဲ ရေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ ထြက္သြားတဲ့ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ေနရာမွာ အစားထုိးဖုိ႔ လူအသစ္ေတြ ျပန္ေလ့က်င့္ေန ရတယ္။”လုိ႔ ကြယ္ကလူနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခန္းရာမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြအေနနဲ႔ မိသားစု စားဝတ္ေနေရးေတြ ရွိေသးေတာ့ ဒီထက္မ်ားတဲ့ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ရရွိဖုိ႔ စခန္းအတြင္း ရွိ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြက လုိလားေနၾကပါတယ္။

အုန္းဖ်န္ဒုကၡသည္စခန္း ပညာေရးမွဴး ေနာ္စိဆာ့ေဖာက “ေက်ာင္းတုိင္းလုိလုိပဲ အနည္းနဲ႔အမ်ား အခက္အခဲ ရွိၾကပါတယ္။ အဓိက က်မတုိ႔ ၾကည့္ရမွာက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ပညာေရးပါပဲ။ က်မတုိ႔ အုန္းဖ်န္မွာဆိုလည္း ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြ ထြက္သြားတာ ရွိေပမယ့္ အဲဒီလစ္ဟာသြားတဲ့ ေနရာေတြကုိ က်မတို႔ အသစ္ျပန္ခန္႔ပါတယ္။ သူတုိ႔အတြက္ ထုိက္သင့္တဲ့ ေထာက္ ပံ့မႈေတြ ရေအာင္ က်မတို႔ နည္းလမ္းရွာေနပါတယ္။”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ပညာေရးကုိ အဓိက ကူညီပံ့ပုိးေနတဲ့ ZOA (ထုိင္းႏုိင္ငံ)အဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းမူ၀ါဒအရ ၂၀၀၉ -၂၀၁၁ခုႏွစ္အတြင္း ခ်မွတ္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ၂၀၁၂ခုႏွစ္မွာ ကုန္ဆုံးေတာ့မွာျဖစ္ၿပီး တကမၻာလုံးရွိ ZOA အဖဲြ႔ရဲ႕ မၾကာ ေသးခင္က ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္နွင့္ လုပ္ငန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး မူ၀ါဒ(ေပၚလစီ)ေၾကာင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္းရွိ လုပ္ ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို အလ်င္အျမန္ပင္ အဆုံးသတ္ရေတာ့မယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ZOA အဖြဲ႕ရဲ႕ ကူညီပံ့ပိုးမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းလာတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေက်ာင္းဝင္ေၾကးကုိ အရင္ႏွစ္ေတြထက္ စာရင္ ဒီႏွစ္မွာ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို သူငယ္တန္းကေန ၆တန္းအထိ ဘတ္ ၁၀၀၊ ၇တန္းကေန ၉တန္းအထိ ဘတ္ ၂၀၀၊ ၁၀ကေန ၁၂တန္းအထိ ဘတ္ေငြ ၃၀၀လို႔ ကရင္ဒုကၡသည္ေကာ္မတီ(KRC)က သတ္မွတ္ဆုံးျဖတ္ၿပီး တိုးျမွင့္ေကာက္ယူရတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စခန္းက ပညာေရးဝန္ထမ္းေတြက ေျပာပါတယ္။

ဒီလို ေက်ာင္းဝင္ေၾကးေတြ တုိးျမွင့္လာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကေလးမ်ားၿပီး ဝင္ေငြမရွိတဲ့ မိသားစုေတြအေနနဲ႔ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းထားႏုိင္ဖုိ႔ ညီးတြားေနၾကပါတယ္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ တာ့ခ္ခ႐ုိင္၊ အုန္းဖန္ၿမဳိ႕နယ္ရွိ ႏုိ႔ဖုိးစခန္းက ဒုကၡသည္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက “ဒီႏွစ္မွာ ေတာ္ေတာ္ကုန္တယ္။ က်မ ကေလး ၅ေယာက္က ေက်ာင္း၀င္ေၾကးသက္သက္ ဘတ္ ၁၀၀၀ေက်ာ္ ကုန္သြားတယ္။ အျခားကုန္က်တာ မပါေသးဘူး။ ထီး၊ လြယ္အိတ္၊ ၀တ္စုံေတြ ဘာတခုမွ မ၀ယ္ရေသးဘူး။ ၀င္ေငြကလည္း မရွိနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ စိတ္ညစ္တယ္။”ဟု ေျပာပါတယ္။

တခ်ဳိ႕မိသားစုေတြဆုိလည္း ကေလးေတြကို ေက်ာင္းထားႏိုင္ဖို႔အေရး တျခားသူေတြဆီက ေငြေခ်းယူရတာေတြ ရွိသလုိ တခ်ဳိ႕က အေႂကြးနဲ႔ ေက်ာင္းအပ္ေနရတဲ့ အေျခအေနေတြရွိေၾကာင္း စခန္းသူစခန္းသားေတြက ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။

ႏုိ႔ဖုိးဒုကၡသည္စခန္းထဲက ကရင္စီးပြားေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးသင္တန္းေက်ာင္း (Karen Economic and Development Course-KEDC)ဟာ ZOA အဖြဲ႔ရဲ႕ အေထာက္အပံ့ကုိသာ ရရွိၿပီး အခုဆိုရင္ အကူအညီ တစ္စံုတစ္ရာမွ မရေတာ့ပါဘူးလုိ႔ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဆရာမေလာ္သာက ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြက ေက်ာင္းလည္ပတ္ဖုိ႔အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ေတြ၊ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြ အားလုံးကုိ ထုိင္း ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ South East Asia (ZOA)အဖြဲ႔က ကူညီပံ့ပုိးေပးခဲ့ေပမယ့္ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ အဲဒီအကူအညီေတြ အားလုံးကုိ ရပ္တန္႔ လုိက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အရင္ႏွစ္ေတြလုိ ေက်ာင္းလုပ္ငန္းလည္ပတ္ဖုိ႔က အခက္အခဲရွိလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေက်ာင္း အေဆာက္အဦး ျပန္ျပဳျပင္ဖုိ႔လည္း ေထာက္ပံ့ေၾကး အျပည့္အ၀ မရေတာ့ပါဘူး။

ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး မေလာ္သာက “ဘယ္လုိ အခက္အခဲပဲရွိရွိ ေနာက္မဆုတ္ဘူး။ စိတ္ဓါတ္က်စရာလည္း မလုိဘူး။ ရွိတဲ့အင္ အားနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္လုပ္သြားမယ္။ ေက်ာင္းကုိပိတ္လုိက္မယ္ဆုိရင္ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးအတြက္ တအား နစ္နာသြား မယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ပညာေရးကုိ ေထာက္႐ႈၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းရွင္သန္ ရပ္တည္သြားႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြက အခမဲ့ ေစတနာ့၀န္ထမ္းအေနနဲ႔ ေက်ာင္းကုိ လည္ပတ္သြားရမွာပဲ။”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း (NGOs)ေတြအေနနဲ႔ တႏွစ္ထက္တႏွစ္ အလွဴရွင္ေတြ နည္းလာတဲ့အေပၚမွာ ဒုကၡ သည္ေတြကုိ ပညာေရး အကူအညီအျပင္ အျခား က်န္းမာေရး၊ ရိကၡာႏွင့္ လူေနအိမ္ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ ေတြလည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေလွ်ာ့နည္းလာတယ္လုိ႔ ကရင္ဒုကၡသည္မ်ားေကာ္မတီ(KRC)က လစဥ္ ထုတ္ျပန္တဲ့ လုပ္ငန္းအစီရင္ ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အဲဒီအတြက္ ဒုကၡသည္ေတြကုိ အကူအညီလာေပးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ စခန္းတာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း(CBOs)ေတြ စုေပါင္းၿပီး နည္းလမ္းရွာဖုိ႔ လုိသလုိ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္က ကရင္ဒုကၡသည္စခန္း ၇ခုအတြင္းက ၁၄၀,၀၀၀ခန္႔ရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ လာမယ့္အနာဂတ္မွာ ႀကဳံေတြ႔လာႏုိင္တဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြ၊ ဖိအားေပးမႈေတြကုိ ခံႏုိင္ဖုိ႔ ယခုအခ်ိန္ ကစၿပီး ႀကဳိတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ လုိေနၿပီလုိ႔ ကရင့္ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕လည္း ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။