ျမန္မာ႔ ဒီမိုကေရစီ အေရး တရုတ္ အေမရိကန္ လက္တြဲမွာလား

၀င္႔ထန္း၊

၊၀ီကီလိခ္စ္ ဖြင္႔ခ်လိုက္တဲ႔ လွ်ဳိ႕၀ွက္ သံတမန္ အစီရင္ခံခ်က္ေတြအရဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖို႔အတြက္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွာေဖြတဲ႔အခါမွာ ေနာက္ဆံုး မေမွ်ာ္လင္႔ဘဲ တရုတ္ကို မဟာမိတ္အျဖစ္သြားေတြ႕တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။

၀ီကီလိခ္စ္ကတဆင္႔ ေတြ႕ရတဲ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန သေဘာထားမွာ ျမန္မာ႔အေရးန႔ဲပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္နဲ႔ တရုတ္အၾကားမွာ ရန္ဖက္ ျပိဳက္ဖက္ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိး သိပ္မရွိဘူးလို႔ ဆိုထားပါတယ္။ တရုတ္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကလည္း အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ အျမင္ျခားနားခ်က္ မရွိတာကို ၀န္ခံထားခ်က္ေတြ ပါရွိပါတယ္။

ဒါေပမဲ႔ ႏိုင္ငံၾကီးႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးက ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရး ကိုင္တြယ္မွႈ ညံဖ်င္းတာကို စိတ္ပ်က္ေနတာမွာ သြားတူပါတယ္။ ျမန္မာ႔ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ ေႏွးေကြးလြန္းမွႈအေပၚ စိတ္မရွည္တာမွာ သြားတူေနၾကတယ္လို႔ တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ဖြင္႔ဟေျပာဆိုထားေတြ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။

ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္သံအမတ္ မစၥရွရီဗီလာရိုဆာ ရဲ႕ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွာ ၀ါရွင္တန္ကို ေပးပို႔တဲ႔ လွ်ဴိ႕၀ွက္ ေကဘယ္မွာလည္း “တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက သန္းေရႊအစိုးရရဲ႕ ဒရြတ္ဆြဲေလးလံေနမွႈကို အေတာ္႔ကို ျငီးေငြ႔စိတ္ကုန္ေနျပီဆိုတာ ထင္ရွားေနတယ္” လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ ရန္ကုန္က တရုတ္သံအမတ္ ဂြန္မူးရဲ႕ ဧည့္ခံေကြ်းေမြးတဲ႔ ေန႔လည္စာ စားျပီးေနာက္၊ ၀ါရွင္တန္ကို မစၥဗီလာရိုဆာ လွမ္းေျပာတာမွာ “တရုတ္ေတြက သန္းေရႊအစိုးရကို ေစ႔စပ္ေဆြးေႏြးေရး စားပြဲေရာက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ က်မတို႔နဲ႔ တသေဘာထဲ ရွိေနၾကပါတယ္” ဆိုတဲ႔အခ်က္ ပါရွိပါတယ္။


တရုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာန အရာရွိတစ္ေယာက္ကလည္း “တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ျငိမ္ေရး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီတို႔ ျဖစ္ထြန္းေစခ်င္တယ္” လို႔ ေျပာဆိုတဲ႔အေၾကာင္း ၂၀၀၈ ဇန္န၀ါရီမွာ ေနာက္ထပ္ေပးပို႔တဲ႔ သံရံုးအစီရင္ခံခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။ တဆက္ထဲ မစၥဗီလာရိုဆာရဲ႕ ေကာက္ခ်က္မွာ “ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ ကုလသမဂၢမွာ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ ညီညြတ္မွႈ ျပသသင္႔ပါတယ္” လို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

ျပီးခဲ႔တဲ႔ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္ခုေက်ာ္မွာ စစ္အစိုးရက ဒီမိုကေရစီ လွႈပ္ရွားသူ အတိုက္အခံမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္မွႈ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ထားရွိမွႈ၊ NLD ပါတီရဲ႕ ၁၉၉၀ ရလဒ္ကို အသိအမွတ္မျပဳမွႈတို႔ေၾကာင္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အေမွာင္တြင္းနက္ေနပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အတိုက္အခံမ်ားေနာက္မွာ ရပ္တည္ေပးခဲ႔ေပမယ္႔၊ တရုတ္နဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားက သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔မ်ား၊ ကြ်န္းသစ္နဲ႔ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား ၀ယ္ယူဖို႔ စစ္အစိုးရေရွ႕မွာ တန္းစီရပ္ေနခဲ႔ပါတယ္။

အခု ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္သံရံုးက လြန္ခဲ႔တဲ႔ သံုးေလးႏွစ္ေလာက္က ေပးပို႔ထားတဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ လွ်ဳိ႔၀ွက္ အစီရင္ခံစာ ၄၀၀ နီးပါး ဖြင္႔ခ်ျပီးခ်ိန္မွာေတာ႔ ႏိုင္ငံေရး ရုပ္ပံုကားကို ပိုပီပီျပင္ျပင္ ျမင္လာရပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ တိမ္းညြတ္မွႈရွိတဲ႔ အာဏာရွင္သရုပ္သ႑န္ လမ္းေၾကာင္းေတြတင္မက၊ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီ လွႈပ္ရွားသူမ်ားဖက္မွာပါ ဦးေဆာင္မွႈပိုင္း ‘ရိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီခန္းေနတဲ႔ ျပႆနာမ်ား’ ကိုလည္း ေဖာ္ျပခ်က္ေတြ ပါလာပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ အေမရိကန္ သံတမန္ေတြကလည္း အာရွႏိုင္ငံအမ်ားစု ေထာက္ျပတဲ႔ အေမရိကန္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔တာ မေအာင္ျမင္ဘူးဆိုတာမ်ဳိး လိုက္ေျပာဆိုခ်က္ေတြလည္း ပါရွိေနပါတယ္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ သံရံုးေပးပို႔ခ်က္မွာဆိုရင္ ‘NLD ပါတီဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ၾကီးမ်ားတဲ႔ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္မဟုတ္သလို၊ ပါတီ စီမံခန္႔ခြဲမွႈကလည္း အလြန္ညံ့ဖ်င္းေနတယ္။ သက္ၾကားအို ‘အန္ကယ္ၾကီးမ်ား’ ကသာ ပါတီကို အထက္ေအာက္ပံုစံနဲ႔ ခ်ယ္လွယ္ေနတယ္။ အိုင္ဒီယာသစ္မ်ား ထြက္မလာဘဲ၊ တက္ၾကြလြန္းေသာ လူငယ္အဖြဲ႔၀င္မ်ားကို ပါတီမွ ဖယ္ရွားပစ္ေနတယ္ ’ လို႔ ပါရွိပါတယ္။

ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္သံရံုး ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရးဌာန တာ၀န္ခံ မစၥလတ္စလီေဟဒန္ ရဲ႕ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာလည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မွႈ အလုပ္မျဖစ္တဲ႔အေၾကာင္းကို “က်မတို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မွႈက က်င္႔၀တ္ဆိုင္ရာအရ လုပ္သင္႔လုပ္ထိုက္တာျဖစ္ေပမယ္႔၊ ထိေရာက္မွႈ လံုးမရွိေသးဘူး။ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ ပံုမွန္ေဖာက္သည္ႏိုင္ငံေတြက ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖုိ႔ အျမဲျငင္းဆိုပါတယ္” ဟု ပြင္႔ပြင္႔လင္းလင္း ေရးထားပါတယ္။

သံရံုးေပးပို႔ခ်က္မ်ားအရ ၀ါရွင္တန္အစိုးရအေနျဖင္႔ ျမန္မာ႔ဒီမိုကေရစီအေရးလွႈပ္ရွားသူ အုပ္စုမ်ားႏွင္႔ အတိုက္အခံမ်ားကို ဆက္လက္ေထာက္ခံသြားဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားေၾကာင္းကို ျပသပါတယ္။ ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္သံအမတ္ မစၥ ဗီလာရိုဆာကလည္း အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီလွႈပ္ရွားသူမ်ားနဲ႔ အျမဲဆက္သြယ္ျပီး ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းမွႈအတြက္ စစ္အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးညွိႏွႈိင္းေရး လမ္းေၾကာင္းဖြင္႔ႏိုင္ဖို႔ တိုက္တြန္းေၾကာင္း အစီရင္ခံထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ႔ ထုိင္းႏိုင္ငံရွိ အေမရိကန္သံရံုးရဲ႕ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေမလ အေသးစိတ္ အစီရင္ခံခ်က္ တစ္ခုမွာေတာ႔ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာအတိုက္အခံမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္ေတြ႕အေျခအေနနဲ႔ကင္းကြာျပီး ‘အမ်ားယံုၾကည္မွႈ ေပ်ာက္ဆံုးေနသူမ်ား’ လို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ထားခ်က္ ပါပါတယ္။ ထို္င္းႏိုင္ငံရွိ အေမရိကန္သံအမတ္ အဲရစ္ဂြ်န္ က “ လက္ရွိအေနအထားမွာေတာ႔ ျပည္ပေရာက္ အုပ္စုမ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္မလားဆိုတာ သံသယျဖစ္စရာပဲ” လို႔ ေရးထားပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ပတ္သက္ျပီး သံရံုးတာ၀န္ခံေတြရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္ အျမင္ေတြကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ရန္ကုန္ရွိ ယခင္သံရံုးတာ၀န္ခံ မစၥဗီလာရိုဆာက “သန္းေရႊဟာ အာဏာရူးေနသူပဲ။ အာဏာဆံုးရွႈံုးသြားမွာကို အရမ္းေၾကာက္ေနျပီး၊ ဘယ္အတိုက္အခံကိုမဆို ေခ်မွႈန္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ျပီးသား ျဖစ္ေနပါတယ္” လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။

သူမရာထူးေနရာဆက္ခံတဲ႔ လာရီဒင္းဂါး ကေတာ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ ပိုေပးပို႔ခဲ႔ပါတယ္။ “ စစ္တပ္ထဲမွာ ျပည္တြင္း တိုက္ပြဲအေတြ႕အၾကံဳ ရွိတဲ႔ စစ္သားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ သူတို႔က စစ္တပ္ကသာ တိုင္္းျပည္တည္ျငိမ္ေရးနဲ႔ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ေစာင္႔ေရွာက္ႏိုင္မယ္လို႔ အစြဲၾကီးၾကီး ယူဆထားသူေတြပါ။ ျပည္ပကို ေၾကာက္ျပီး အရိုအေသေပးတာ ခံခ်င္သူေတြပါ” လို႔ သတင္းပို႔ပါတယ္။

လွ်ဳိ႕၀ွက္ဖိုင္ အစီရင္ခံခ်က္ေတြကိုၾကည့္႕ရင္ အေမရိကန္နဲ႔ တရုတ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔ ျပႆနာအားလံုးမွာ သေဘာတူညီၾကတာေတာ႔မဟုတ္ပါဘူး။ တရုတ္က စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မွႈကို အျမဲတမ္း ျပစ္တင္ပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာ တရုတ္စီးပြားေရးက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပီးခဲ႔တဲ႔ ၁၀ႏွစ္အတြင္း အရမ္းကို မ်ားျပားလာပါတယ္။

လွ်ဳိ႕၀ွက္ သံရံုးအစီရင္ခံခ်က္ေတြမွာပါတဲ႔ အခ်က္အလက္ အခ်ဳိ႕ကေတာ႔

¶ကုလသမဂၢ အထူးသံတမန္ အီဘရာဟင္ ဂမ္ဘာရီကို စစ္အစိုးရ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ေပါက္ေအာင္ မထိေတြ႕ႏိုင္တဲ႔အတြက္ ၂၀၀၈ ေအာက္တိုဘာလမွာ ကြန္ဒိုလီဇာရိုက္က ဖယ္ရွားဖို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔ျခင္း။

¶ စစ္အစိုးရဟာ အိုဘားမားအစိုးရနဲ႔ ျပည္လည္ဆက္ဆံဖို႔ ၾကိဳးစားဟန္ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၉ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ရန္ကုန္သံရံုးက မစၥတာ ဒင္းဂါး က “မၾကာခင္က ျပန္လည္ဆက္ဆံဖို႔ မီးစီမ္းေတြ ျပေနေပမယ္႔၊ တကယ္႔လက္ေတြ႕မွာ ဆုပ္ဆုပ္ကိုင္ကိုင္ျဖစ္ဖို႔ထက္ ဟန္ရိပ္ေတြပဲ ျပေနပါတယ္” လို႔ ေရးထားပါတယ္။

¶ ၂၀၀၈ ဩဂုတ္လမွာ ဂမ္ဘာရီက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ျခံ၀သြားခဲ႔ျခင္းမွာ လံုး၀ မေအာင္ျမင္ခဲ႔ပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ကို ျငင္းဆိုခဲ႔ပါတယ္။

¶ ယ္။ ၂၀၀၉ ႏို၀င္ဘာမွာ ေပးပို႔တဲ႔ ဖိုင္မွာ မစၥတာ ဒင္းဂါးက ေျမာက္ကိုရီယားနဲ႔ ႏ်ဴကလီယား အစီအစဥ္ ေဖာ္ေဆာင္မွႈဟာ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ လံုး၀ကို ပြင္႔ပြင္႔လင္းလင္း ေျဖရွင္းရမယ္႔ ျပႆနာအထိ ျဖစ္ေနပါျပီ လို႔ပါရွိပါတယ္။

ရည္ညႊန္း the New York Times & WikiLeaks Cables

(freedom news group)မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္