နင္းစရာေျမ မရွိေတာ့တဲ့ ျပည္သူမ်ား

ကႏာၱရ၀တီတိုင္းမ္ မွ

ေမာ္ခ်ီးၿမိဳ႕ ေတာင္ေပၚရြာရဲ႕ စေနေန႔ ညေနခင္းေလးမွာ ႏွစ္ျခင္းဘုရားေက်ာင္းဝင္းအတြင္း ဘာသာဝင္ လူငယ္တစ္စုက ရွင္းလင္းရမယ့္ ျမက္ပင္ေတြကို ေပါက္ျပားနဲ႔ ေပါက္တဲ့သူကေပါက္၊ လက္နဲ႔ ႏႈတ္တဲ့လူက ႏႈတ္၊ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ စကားေျပာ၊ ေနာက္ေျပာင္ၾကရင္း ‘ဝုန္း’ ဆိုတဲ့ ေပါက္ကြဲသံ တစ္ခုက ႐ုတ္တရက္ ဖံုးလႊမ္းသြားပါတယ္။

ေပါက္ကြဲသံနဲ႔အတူ အသက္ ၂၆ ႏွစ္အရြယ္ စိုးမိုး ဆိုတဲ့ ဆူသူအရပ္သား လူငယ္တစ္ေယာက္ဟာ ညာေျခေထာက္ တစ္ဖက္ ျပတ္ေနတာကို ျမင္ေတြ႔လုိက္ရတယ္လို႔ ေမာ္ခ်ီးေတာင္ေပၚရြာ ေဒသခံ ထူးရယ္က ေျပာပါတယ္။
“တနဂၤေႏြေန႔ ဘုရားရွိခိုးေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔ အဲဒီမွာ စေနေန႔ဆို သူတို႔အၿမဲတမ္း သန္႔ရွင္းေရး လုပ္တယ္ေလ။ ၿခံဝင္းထဲမွာ ရွည္ေနတဲ့ ျမက္ေတြကို သူတို႔ ရွင္းလင္းတာေတြ၊ ဘာေတြ လုပ္ရင္း ခါတိုင္းဆိုေတာ့ သူတို႔ လုပ္တာ မထိဘူး” လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
တာဝတိသာစခန္း၊ ေက်ာက္ေတာင္စခန္း၊ ေရွ႕တန္း (တပ္ရင္း႐ုံး)စခန္း၊ ၂ မုိင္ (အမွတ္ ၂) စခန္းနဲ႔ ၉၄ မုိင္ စခန္းအသီးသီးရဲ႕ ကုိက္ (၃ဝ) အကြာ ဝန္းက်င္အားလုံးကုိ ေျမျမဳပ္မုိင္းေတြ ခ်ထားတယ္လို႔ ဗိုလ္မွဴးကိုကိုဦး ဦးစီးကြပ္ကဲတဲ့ ခလရ ၁၃၄ တပ္ရင္းက တရားဝင္အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ေမာ္ခ်ီးေရွ႕တန္း႐ုံးနဲ႔ ၿခံျခင္းကပ္လ်က္လည္းျဖစ္၊ ဘုရားေက်ာင္းဝင္း အတြင္းမွာလည္း မိုင္းကို လာေရာက္ ေထာင္ထားတဲ့အတြက္ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔မွာ အခုလို ျဖစ္ပြားခဲ့တာလို႔ ထူးရယ္က ေျပာပါတယ္။
“ထိတဲ့အခ်ိန္၊ ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔ကို သြားဆဲြမလို႔ ဒါေပမယ့္ ဟို႔စခန္းထဲမွာက သူလွမ္းေအာ္တယ္။ မသြားၾကနဲ႔ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္။ သူတို႔က အဲလိုမ်ိဳး နအဖတပ္ေတြက လွမ္းေအာ္လို႔ တစ္ေယာက္မွ မသြားရဲၾကေတာ့ဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။


ေျမျမဳပ္မုိင္း နင္းမိတဲ့ ကိုစိုးမိုးကို မိုင္းထိတဲ့ တစ္ရက္မွာေတာ့ ေမာ္ခ်ီးျပည္သူ႔ေဆး႐ံုမွာ ထားရွိၿပီး ေနာက္တစ္ရက္မွာ ဖာေဆာင္းဘက္ကို ပို႔သြားတယ္လို႔ သူကပဲ ဆက္လက္ေျပာသြားပါတယ္။
“အမွန္ဆိုေတာ့ အဲဒီေနရာက ေထာင္စရာ အေၾကာင္း မရွိဘူးေလ။ ကရင္နီရဲေဘာ္ေတြ တခါမွ မေရာက္ဖူးတဲ့ေနရာ၊ သြားလို႔ မရတဲ့ေနရာ၊ အတြင္းထဲမွာလည္း ျဖစ္တယ္။ ပတ္ပတ္လည္မွာက က်ေနာ္တို႔ ေဒသခံေတြ ဝိုင္းရံထားတယ္ေလ” လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္မွာ အေျခစိုက္တဲ့ မုိင္းအႏၱရာယ္ ပညာေပး (MRE - Mine Risk Education) အဖြဲ႔ရဲ႕ ၁၉၇၈ ကေန ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ထိ စာရင္း ျပဳစုထားခ်က္အရ ေျမျမဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ ကရင္နီျပည္နယ္မွာ ရွိေနတဲ့ ေဒသခံေတြနဲ႔ ထိုင္း-ကရင္နီနယ္စပ္မွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ျပည္သူ ၅၅ ေယာက္ေက်ာ္ဟာ ေသဆံုးၾကတာရွိသလို၊ ဒုကၡိတ ျဖစ္သြားၾကတဲ့ သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။
အမွတ္ ၂ ခရိုင္ ေမာ္ခ်ီးေဒသမွ ေျမျမဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ ေျခတစ္ဖက္ ဆံုးရႈံးသြားခဲ့ရသူ တစ္ဦး (ဓါတ္ပံု-MRE)
အမွတ္ ၂ ခရိုင္ ေမာ္ခ်ီးေဒသမွ ေျမျမဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ ေျခတစ္ဖက္ ဆံုးရႈံးသြားခဲ့ရသူ တစ္ဦး (ဓါတ္ပံု-MRE)

“အခ်က္အလက္ ပိုျပၫ့္စံုတယ္လို႔ ေျပာရမွာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဒုကၡိတ ျဖစ္တဲ့ လူနဲ႔ ေသဆံုးသြားေပမယ့္ က်န္ခဲ့တဲ့ သူ႔ရဲ႕ ေဆြးမ်ိဳးေတြကို အင္တာဗ်ဴး ေမးထားတယ္။ အခ်က္အလက္ မျပည့္စံုရင္ က်ေနာ္တို႔ မယူဘူး။ စာရင္း မျပဳႏိုင္တာေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လက္လွမ္းမမွီတဲ့ ေနရာေတြလည္း ရွိေသးတယ္” လို႔ MRE ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ေလးရယ္စိုးက ေျပာသြားပါတယ္။

အမ်ားအားျဖင့္ အမ္ ၁၄ နင္းမိုင္းနဲ႔ တိုက္မုိင္းေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး အမွတ္ ၂ ခ႐ိုင္ ေမာ္ခ်ီးေဒသနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသက ပိုမိုျဖစ္ပြားတာပါ။

လူေတြတင္ မကပါဘူး မၾကာေသးမွီက ေထာင္ထားတဲ့ ေျမျမဳပ္မုိင္းေၾကာင့္ အခုအခ်ိန္မွာ ထင္း႐ူးေတာင္ စခန္းအနီးတဝုိက္က ရြာသားေတြရဲ႕ ကြၽဲ၊ ႏြားေတြ ေန႔စဥ္ မိုင္းထိမွန္ေနၾကတယ္လို႔ ေမာ္ခ်ီးေဒသခံ တစ္ေယာက္က ေျပာျပပါတယ္။
အမွတ္ ၂ ခရိုင္ ေမာ္ခ်ီးေဒသမွ ေျမျမဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ ေျခတစ္ဖက္ ဆံုးရႈံးသြားခဲ့ရသူ တစ္ဦး (ဓါတ္ပံု-MRE

“ေမာ္ခ်ီးနဲ႔ အနီးအနားမွာ ရွိတဲ့ ေကာ္ဒူဒုိး၊ ဘူးေလာ္ပယ္၊ လယ္ေလာ္ထိ၊ လုိခါးလုိနဲ႔ ေမာဆာခီး ရြာက ရြာသားပုိင္ ကြၽဲ၊ ႏြားေတြဟာ (၂) ရက္တစ္ခါ၊ (၃) ရက္တစ္ခါ ျမဳပ္ထားတဲ့ မိုင္းေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္ထိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေဒသခံလည္း ဘာမွ ေျပာလုိ႔ မရဘူး၊ ဘာမွ မတတ္ႏုိင္ၾကပါဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေျမျမဳပ္မိုင္းေတြကို စစ္အစိုးရတပ္က အထူးသျဖင့္ သူတို႔ရဲ႕ တပ္အေျခစိုက္ရာ စခန္းတိုင္းရဲ႕ အနီးတဝိုက္၊ လွ်ပ္စစ္သြယ္တန္းသြားတဲ့ တာဝါတိုင္ေအာက္ေျခ အနီးတဝိုက္၊ အနက္ေရာင္ နယ္ေျမလို႔ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ အိုင္ဒီပီေတြ ပုန္းေအာင္းေနတဲ့ ေနရာေဒသ အနီးတဝိုက္နဲ႔ ကရင္နီတပ္မေတာ္ေတြ လႈပ္ရွားေနတဲ့ နယ္ေျမေဒသမွာ ေထာင္ေလ့ရွိပါတယ္။

ကရင္နီတပ္မေတာ္ တပ္ရင္း ၁ က ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရိွတဲ့ ေစာထီးထာေစြ႔ကေတာ့ “အမွန္တကယ္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မိုင္းကို အသံုးျပဳတဲ့ ေနရာမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အကာကြယ္မေပးႏိုင္တဲ့ ေနရာမွာ ေထာင္ေလ့ရွိတယ္။ အခုက ဘုရားေက်ာင္းထဲမွာ ေထာင္တယ္။ အဲဒါ နအဖ အဖြဲ႔ေတြက တမင္သက္သက္ လူထုနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အဖြဲ႔အစည္းကို အျမင္လြဲေခ်ာ္မႈအတြက္ သူတို႔ အဖြဲ႔အစည္းကပဲ လာေထာင္တယ္” ေျပာပါတယ္။

လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေလာပိတ ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ံု အနီးတဝိုက္မွာပင္ စစ္အစိုးရမွ ေျမျမဳပ္မိုင္းေပါင္း ၁၈ဝဝဝ ခန္႔ေထာင္ထားၿပီး ထိုင္း-ကရင္နီ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာမူ ေျမျမဳပ္မိုင္းေပါင္း ၂ဝဝဝ ေက်ာ္တယ္လို႔ ကရင္နီဖြံ႔ၿဖိဳးေရး သုေတသနအဖြဲ႔ (KDRG) အဖြဲ႔မွ ျပဳစုထားခ်က္အရ သိရပါတယ္။

ကရင္နီတပ္မေတာ္ ေရွ႕တန္းစခန္း တစ္ေနရာမွာ ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကတဲ့ စစ္အစုိးရ တပ္သားေတြရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ တပ္ခ်ိန္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ တစ္ဖြဲ႔နဲ႔တစ္ဖြဲ႔ မုိင္းေထာင္ထားတဲ့့ ေနရာကုိ အကုန္မျပႏုိင္တာက တေၾကာင္း၊ ျပႏုိင္ခဲ့ေပမယ့္ လိုက္လံထိန္းသိမ္းတာေတြ မလုပ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ စြန္႔လြတ္မုိင္း အေျမာက္အမ်ား ရွိေနေသးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

KDRG အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ခန္႔မွန္းထားခ်က္အရ ကရင္နီျပည္မွာ ေျမျမဳပ္မိုင္း အလုံးေပါင္း (၁) သိန္းေက်ာ္ ရိွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအေရအတြက္ဟာ ကရင္နီမွာ ရွိေနတဲ့ လူဦးေရ (၃) သိန္းရဲ႕ ထက္ဝက္မွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ လူေတြရဲ႕ သြားလာလုပ္ကိုင္စားေသာက္ေရးမွာ လြန္စြာမွ ဒုကၡေရာက္ေနၾကရပါတယ္။

ေမာ္ခ်ီးေဒသက ျပည္သူေတြဟာ ေတာင္ယာလုပ္ငန္း၊ ဖလာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း၊ ခဲတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းနဲ႔ ဝမ္းစာေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ၾကရပါတယ္။

အခုလို ေက်းရြာအျပင္မွာသာမကပဲ အတြင္းထဲမွာပါ မုိင္းလာေထာင္ထားေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အသက္ရွင္ဖို႔ ဘယ္လိုလုပ္ကိုင္စားေသာက္ရမလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔လည္း မစဥ္းစားတတ္ေတာ့ဘူးလို႔ ေမာ္ခ်ီးေတာင္ေပၚရြာ ေဒသခံ တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ထူးရယ္က ဘာကိုမွ မစဥ္းစားတတ္ေတာ့တဲ့ ေလသံနဲ႔ ေျပာသြားပါတယ္။