တုိင္းရင္းသားစာေပကို သင္ရိုးတြင္ထည့္သြင္းခြင့္ ရေရး ေဆြးေႏြး

ခင္ဦးသာ

ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ ခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသားပါတီ ၅ ပါတီက သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား၌ ၎တို႔ မိခင္ ဘာသာစာေပအား ဘာသာရပ္တခု အျဖစ္ သင္ၾကားႏိုင္ေရးအတြက္ လာမည့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ထပ္မံ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ဒီကိစၥကို တခါ ပယ္ခ်ထားၿပီးၿပီ။ ဒါေပမယ့္ လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးတင္ျပႏိုင္ဖို႔ ဆက္ႀကိဳးစားမွာပါ” ဟု မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ၏ ဥကၠ႒ ဦးႏိုင္ေငြသိန္းက ရွင္းျပသည္။

မြန္ျပည္နယ္လုံးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ၊ ဖလုံ-စေ၀ၚ (ကရင္) ပါတီ တို႔သည္ တိုင္းရင္းသား စာေပဘာသာရပ္ ကိစၥမ်ား၊ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ အေၾကာင္းအရာ ကိစၥမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ား၌ ျဖစ္ပြားေနေသာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ကိစၥရပ္မ်ား စသည္တို႔ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေမ ၃၀ ရက္ေန႔မွ ဇြန္ ၁ ရက္ေန႔အထိ ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္တဦးက ေျပာသည္။

တုိင္းရင္းသား ေဒသမ်ား၌ အစိုးရ သင္႐ုိးညႊန္းတမ္းတြင္ ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားေသာ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာ တို႔အျပင္ သက္ဆိုင္ရာ မိခင္ တိုင္းရင္းသား ဘာသာစာေပကို ထည့္သြင္းေရးဆြဲခြင့္ေပးရန္ အစိုးရ အေနျဖင့္ ခြင့္ျပဳႏုိင္ျခင္း ရွိ၊ မရွိကို ရွမ္းျပည္နယ္ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဇာ္ထြန္းက မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ ေမးျမန္းခဲ့သည္။

၎၏ ေမးျမန္းခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပညာေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ေဒါက္တာ ခ်မ္းၿငိမ္းက တိုင္းရင္းသား စာေပအား ေက်ာင္းတြင္း၌ သင္႐ုိးညြန္းတမ္း ေရးဆြဲ သင္ၾကားေရး ကိစၥသည္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းျပင္ပတြင္ သင္ၾကားလိုပါက အကူအညီေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့သည္။

“ေက်ာင္းျပင္ပမွာ သင္တာက အကန္႔အသတ္ေတြ၊ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ႀကဳံရတယ္။ ေႏြေက်ာင္းပိတ္ရက္ စာသင္ ေက်ာင္းမွာ သင္တာကို သင္ပိုင္ခြင့္ မရွိဘူးဆိုၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက တားဆီးတာေတြ ရွိတယ္” ဟု အမည္မေဖာ္လိုသည့္ မြန္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔မွ ေခါင္းေဆာင္တဦးက ဆုိသည္။

ဆက္လက္၍ ၎က ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒတြင္ တိုင္းရင္းသားအေရး၊ တိုင္းရင္းသားစာေပႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရး ကိစၥမ်ားကို စနစ္တက် ေရးဆြဲ ျပဌာန္းထားျခင္းမ်ား မေတြ႕ရျခင္းေၾကာင္း ၎ကိစၥ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲလိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

လူမ်ဳိးတိုင္းအတြက္ မိမိတို႔၏ စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈသည္ အေရးႀကီးသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း သီးသန္႔ ဘာသာရပ္တခု အေနျဖင့္ သင္ၾကားမည္ဆိုပါက ေဒသအလိုက္ ေလသံ အေနအထားမတူညီသျဖင့္ သင္႐ုိးညႊန္းတမ္း ေရးဆြဲသည့္အခါ အခက္အခဲမ်ား ရွိႏိုင္သည္ဟု ရခိုင္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအသင္း ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ ေက်ာ္သိန္းက ရွင္းျပသည္။

“ရခိုင္စာနဲ႔ ဗမာစာက တူတာေတြမ်ားေတာ့ သီးသန္႔ဘာသာရပ္ အေနနဲ႔ သင္စရာမလိုဘူး ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စကားေျပာ ကိုေတာ့ သင္ေပးသင့္တယ္” ဟု ေဒါက္တာ ေက်ာ္သိန္းက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕၌ ပညာေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ေဒါက္တာသိန္းလြင္ကမူ တိုင္းရင္းသား ဘာသာစကား မ်ားကို အေျခခံပညာ ေက်ာင္းမ်ား၌ ဘာသာရပ္တခု အေနျဖင့္ ထည့္သြင္း သင္ၾကားသင့္သည္ဟု ဆုိသည္။

“အစိုးရ ေက်ာင္းေတြမွာ သူ႔ေဒသနဲ႔သူ တိုင္းရင္းသားဘာသာနဲ႔ သင္ေပးရင္ ပိုၿပီး အတတ္ျမန္တယ္။ သူတို႔ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ စာေပ ကိုလည္း ထိန္းသိမ္းၿပီးသား ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီလိုမလုပ္ေပးဘူးဆိုရင္ ၾကာရင္ တိုင္းရင္းသားစာေပေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားႏိုင္ တယ္။ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ေလ့လာမယ္ဆိုရင္လည္း အခက္အခဲေတြ ႀကဳံႏိုင္တယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ သီးသန္႔ ဘာသာရပ္အေနျဖင့္ သင္ၾကားမည္ဆိုပါက ဆရာ မလုံေလာက္မႈ၊ သင္႐ုိးေရးဆြဲရာ၌ အခက္ အခဲရွိမႈ စသည့္ကိစၥတခ်ဳိ႕ကို အစပိုင္းတြင္ ႀကဳံေတြ႕ႏိုင္ေသာ္လည္း မၾကာမီ အဆင္ေျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။

ခ်င္းျပည္နယ္ ေဒသအမ်ားအျပားတြင္ ခ်င္းဘာသာစကား၊ စာေပတို႔အား သင္ၾကားမႈ နည္းပါးေနေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ခ်င္းလူငယ္မ်ားအတြက္ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား၌ သင္ၾကားေပးမႈ ရွိေၾကာင္း ခ်င္း တိုးတက္ေရးပါတီ၏ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးလွ်ံၾကယ္ (Hlung Kyae) က ေျပာသည္။

“ခ်င္းစာေပနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုတာကို ပါတီရဲ႕ မူ၀ါဒေတြမွာ ထည့္သြင္းေရးဆြဲ ထားၿပီးသားပါ။ ခ်င္းျပည္နယ္ထဲက ၿမိဳ႕နယ္အမ်ားစုမွာ ခ်င္းစာေပ သင္တာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနၿပီ။ ၾကာလာရင္ေတာ့ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းတယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။

ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ ကခ်င္လူငယ္တဦးျဖစ္သူ Hkaung Seng Pan လည္း “တိုင္းရင္းသား လူနည္းနည္းစုရဲ႕အခြင့္အေရးကို အစိုးရအေနနဲ႔ ေလးစားတယ္ ဆိုရင္ သူ႔ဘာသာ စာေပေတြကို ဘာသာရပ္ အေနနဲ႔ ျပဌာန္းေပးရမယ္” ဟု ေျပာသည္။

ကခ်င္ဘာသာႏွင့္ စာေပအား စနစ္တက် သင္ၾကားျခင္းမ်ဳိးမရွိဘဲ ေႏြရာသီ ေက်ာင္းပိတ္ခ်ိန္တြင္ မူလတန္းအဆင့္ ကေလးမ်ားကို ေနရာတခ်ဳိ႕၌ သင္ၾကားေပးျခင္းသာ ရွိေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးတိုင္းအတြက္ ကိုယ္ပိုင္စာေပကို သင္ၾကားခြင့္ အျပည့္အ၀ ရရွိဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း၊ အခ်ိန္ကာလ တခုယူကာ ညႇိႏွႈိင္းေဆာင္ရြက္ သြားပါက လူမ်ဳိးတိုင္း၏ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကခ်င္စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ အဖြဲ႔ဝင္ တဦးက ဆုိသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အမ်ားစုတြင္ ရွမ္းစာေပသည္ တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကြယ္လာေနေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ၿမိဳ႕ျပမ်ားရွိ လူငယ္မ်ားအၾကား ရွမ္းစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ကြယ္ေပ်ာက္လာေနေၾကာင္း ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ရွိ ရွမ္းစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဖြဲ႔၏ တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ေျပာသည္။

“ရွမ္းစာေပကို ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ဘာသာေရးနဲ႔ေပါင္းၿပီး မူလတန္းကေလးေတြကို သင္တာနည္းနည္းပဲရွိတယ္၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္းအဆင့္ေတြမွာ လုံး၀ေပ်ာက္ကြယ္ေနတယ္” ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္တိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္ စုေပါင္း ၁၃၅ မ်ဳိးရွိ္ကာ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ ၁၄ ခု၌ ေနထိုင္ၾကသည္။