ၿမန္မာ ဥကၠ႒ျဖစ္ရင္ အာဆီယံအေပၚ ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့ပါးႏိုင္

ဓာတ္ပံု ASSOCIATED PRESS

၁၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းပြဲ က်င္းပေနစဥ္။ ေမ
အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) ရဲ႕ အလွည့္က် ဥကၠ႒အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လက္ခံသြားမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းက ယုံၾကည္လက္ခံႏုိင္မယ့္ အဖဲြ႕အစည္းတခု အျဖစ္ကေန ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့ပါးႏုိင္တယ္လုိ႔ ေဒသတြင္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ အဖဲြ႕က သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံရဲ႕ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းပဲြအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူသြားဖုိ႔ လက္ခံမယ္ ဆုိတဲ့အေပၚ အာဆီယံ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား အဖဲြ႕က ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ အျပည့္အစုံကုိ ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အသင္း၀င္ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံအျဖစ္ အာဆီယံရဲ႕ အလွည့္က်ဥကၠ႒ တာ၀န္ကုိ ေရွ႕လာမယ့္ ၂၀၁၄ ခုက်ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေပးအပ္သြားဖုိ႔ ၂ ရက္ၾကာ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းပဲြမွာ အသင္းေခါင္းေဆာင္ေတြက သေဘာတူထားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္မႈေတြ မရွိဘူးဆုိၿပီး ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းက ေ၀ဖန္တာ ခံေနရတဲ့ အသင္း၀င္ႏုိင္ငံ တခုကို အခုလုိ တာ၀န္ေပးတာဟာ အာဆီယံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ထိခုိက္ေစလိမ့္မယ္လုိ႔ ျမင္ေနၾကတာပါ။ ျမန္မာ့အေရး အာဆီယံ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအဖဲြ႕ (AIPMC) က အင္ဒုိနီးရွား ကုိယ္စားလွယ္ တဦးျဖစ္တဲ့ အဂြန္ ပူထရီ အက္စ္ထရစ္ (Agung Putri Astrid) ကေတာ့ ဒါဟာ အသင္းအတြက္ လမ္းဆုံလမ္းခြ တခုပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒသတြင္း တခုတည္းေသာ လူမႈအသုိင္းအ၀န္း တခုကုိ ဖန္တီးသြားမယ့္ အဖဲြ႕အစည္းတခု အေနနဲ႔ အာဆီယံဟာ အမ်ားက လက္ခံယုံၾကည္ႏုိင္တဲ့ အဖဲြ႕အစည္း တခုအျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းကုိ ျပသႏုိင္ဖုိ႔ အခုအခ်ိန္ဟာ အင္မတန္မွကုိ အေရးႀကီးတဲ့ အခုိက္အတန္႔ ျဖစ္ပါတယ္။”

အာဆီယံ လူမႈအသုိင္းအ၀န္း ထူေထာင္တဲ့ ေနရာမွာ ေဒသတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရးေတြကုိ အကာအကြယ္ ေပးသြားဖုိ႔ေတြလည္း ပါ၀င္တာမို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဆုိးဆုိးရြားရြား ျပဳမူေနတဲ့အတြက္ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူေနခုိက္ ေဒသတြင္းမွာ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ပါ့မလား ဆုိတာဟာလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း AIPMC အဖဲြ႕က အသင္းဥကၠ႒ တာ၀န္ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ မေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိရတာလုိ႔ မစ္စ္ အက္စ္ထရစ္က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈ မရွိဘဲ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံအသင္းရဲ႕ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ အာဆီယံဥကၠ႒ အေနနဲ႔ ပထမဆုံး လုပ္ရမယ့္ တာ၀န္ကုိ သူကုိယ္တုိင္က ခ်ဳိးေဖာက္ထားသလုိ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အာဆီယံအေပၚ လက္ခံယုံၾကည္ႏုိင္မႈေတြ က်ဆင္းႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အာဆီယံ အေနနဲ႔ ဒါကုိ ျပန္လည္စဥ္းစားဖုိ႔ က်မတုိ႔က ေတာင္းဆုိေနရတာပါ။”

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစုိးရသစ္တရပ္ ေပၚေပါက္လာေပမဲ့ အေျခအေနေတြဟာ တုိးတက္မႈ မရွိဘူးလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီလုိ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းက ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပုိၿပီး ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈေတြ ကူးလူးဆက္ဆံမႈေတြနဲ႔ အေျခအေနေတြကုိ ပုိၿပီး ထဲထဲ၀င္၀င္ သိျမင္ခြင့္ရမယ္လုိ႔ ျမင္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း AIPMC အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံ တာ၀န္ခံ မစ္စ္ အက္စ္ထရစ္ကေတာ့ ဒါကုိ သေဘာမတူဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“ဥကၠ႒ျဖစ္လာတယ္ ဆုိတာဟာ အစုိးရတရပ္ကုိ ေဒသတြင္းမွာ ဦးေဆာင္သြားဖုိ႔ တာ၀န္ကုိ ေပးအပ္လုိက္တာျဖစ္တယ္ ဆုိတာကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဥကၠ႒ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ကုိ နားလည္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာတယ္ဆုိရင္ ဒီႏုိင္ငံရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကုိ က်န္ႏုိင္ငံေတြက လုိက္လုပ္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အာဆီယံအသင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကား လက္ခံထားၾကတဲ့ ပုံစံတခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံထက္ ဥကၠ႒ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ ႏုိင္ငံေတြလည္း အသင္း၀င္ ၁၀ ႏုိင္ငံထဲမွာ ရွိေနတာမုိ႔ ဒီတာ၀န္ကုိ အလွည့္ေက်ာ္ လႊဲေျပာင္း ေပးသင့္တယ္လုိ႔လည္း ျမန္မာ့အေရး အာဆီယံ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား အဖဲြ႕က မစ္စ္ အက္စ္ထရစ္က ေျပာသြားခဲ့တာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တုန္းက အာဆီယံရဲ႕ ဥကၠ႒အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ အလွည့္က်စဥ္မွာတုန္းကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ မွတ္တမ္းေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္မႈ မရွိတာေတြအေပၚ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ ခံရမႈေတြနဲ႔အတူ ဒီတာ၀န္ကုိ မယူဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

http://www.voanews.com/burmese/new