ၿမန္မာျပည္အေရွ႕ဘက္ရွိ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား က်န္းမာေရးဆုိးရြားေနဆဲ

ေအာက္တိုဘာလ ၁၉ရက္။ ေစာခါးစူးညား (ေကအိုင္စီ)

ျမန္မာျပည္အေရွ႕ပုိင္းရွိ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားမွ တုိင္းရင္းသားလူထုမ်ားသည္ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရ ၿပီး အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ က်န္းမာေရးသည္ ဆုိးရြားလွ်က္ရွိသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ နယ္စပ္ ရွိ လူထုက်န္းမာေရးအဖြဲ႕မ်ားက စစ္တမ္းေကာက္ယူခ်က္ အစီရင္ခံစာ ရွင္းလင္းပြဲတခုကို ယေန႔ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေနရာ၌ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအရ ၎အစီရင္ခံစာကို လူထုက်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား က လူဦးေရ ၂၇,၀၀၀ေက်ာ္ပါ၀င္သည့္ စစ္တမ္းေတြ႕ရွိခ်က္အေပၚ ျပဳစုေရးသားထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ကေလးငယ္ ၄၀ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ကာ ၆၀ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ကာကြယ္ကုသရႏုိင္သည့္ ေရာဂါမ်ားျဖင့္ အသက္ဆံုး႐ံႈးၾကရသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

BPHWT မွ ဆရာမန္းမန္းက “ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က ျမန္မာျပည္အေရွ႕ဘက္ျခမ္းေဒသေတြမွာ ဒီလူ႔အခြင့္အ ေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ က်န္းမာေရး ဆက္စပ္ထိခိုက္မႈကို ေထာက္ျပခ်င္လို႔ပဲ။ ဒီအထဲမွာ မိခင္နဲ႔ကေလးအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိး ေဖာက္မႈေတြ ရပ္တန္းက ရပ္မွသာလွ်င္ သူတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးျမင့္မားလာဖို႔၊ ေသဆံုးႏႈန္းနည္းသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ဆို တာ မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္လို႔ ျဖစ္တယ္။”ဟု ဆိုသည္။

“Diagnosis: Critical” အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရွ႕ပုိင္းရွိ စစ္ျဖစ္ပြားရာနယ္ေျမရွိ ၿမိဳ႕နယ္ ၂၁ၿမိဳ႕နယ္မွ အိမ္ ေထာင္စု ၅၇၅၄စုကို စစ္တမ္းေကာက္ယူထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုေဒသမ်ားတြင္ စစ္ပြဲ၏ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ အဓမၼလုပ္အား ေစခိုင္းျခင္း၊ အိုးအိမ္အေျခပ်က္ျခင္းႏွင့္ စားနပ္ရိကၡာ ဖ်က္ဆီးလုယူခံရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ႏို႔စို႔အရြယ္ ကေလးေသဆံုးမႈမွ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈ၊ ေ၀ဒနာျပင္းထန္မႈမ်ားကိုပါ ခံစားေနရသည္မွာ အဆိုးဆံုးအဆင့္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မဟီေဒါတကၠသိုလ္မွ Dr. Sriprapha Petcharam က “ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ဘက္ျခမ္းက ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ အေျခခံ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ခံစားခြင့္မရရွိျခင္းဟာ သူတို႔ကို သတ္ျဖတ္သလိုျဖစ္ေနတယ္။ ဒီလို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတင္မက ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြကိုပါ ထိခိုက္ေစတဲ့အတြက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ဒီအေပၚမွာ ာ၀န္ရွိတယ္။”ဟု ေထာက္ျပေျပာ ဆိုခဲ့သည္။

အဆိုပါေဒသမ်ားရွိ အမ်ဳိးသမီး (၁၄)ဦးအနက္ တဦးသည္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ကူးစက္ခံရၿပီး တကမၻာလုံးႏွင့္ ၿခဳံၾကည့္လွ်င္ ကူးစက္ ေရာဂါပုိး ျဖစ္ပြားမႈမွာ အျမင့္ဆုံးပါ၀င္ေနၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွ တရား၀င္ထုတ္ျပန္သည့္ စာရင္းဇယားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ ၅ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေသဆုံးမႈမွာ (၂)ဆပုိျမင့္မားေနသလို မိခင္ေသဆုံးမႈႏႈန္းမွာလည္း (၃)ဆနီးပါးျမင့္မားေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ ျပပါရွိသည္။

ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးေဆာင္ေနသူ ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္က “ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းေဒသ ေတြမွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ားနဲ႔ ကေလးမ်ားဟာ ကာကြယ္ကုသလို႔ ရႏုိင္တဲ့ေရာဂါေတြနဲ႔ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုး႐ံႈးေနျခင္းဟာ လူသားဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္မႈကို က်ဴးလြန္ျခင္းပဲ ျဖစ္တယ္။ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ လက္လွမ္းမီေနသ၍ က်န္းမာေရးကူညီမႈေတြကုိ ေဆာင္ရြက္ေနေပမယ့္လည္း စစ္အစုိးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆက္လက္ရွိေနသ၍ က်န္းမာေရးကပ္ဆုိးေတြကုိ ဆက္လက္ခံစားေနရဦးမွာျဖစ္တယ္။”ဟု အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေျပာဆိုသည္။

စစ္တမ္းေကာက္ခံခ်က္ အစီရင္ခံစာ၏ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာျပည္တြင္ အသက္ရွင္သန္ရပ္တည္မႈႏွင့္ လူမႈဘ၀လံုၿခံဳမႈကို မတရား ခ်ဳိးေဖာက္ေနသည့္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ေပၚလြင္ေနသျဖင့္ ကုလသမဂၢ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္တစ္ ရပ္ ဖြဲ႔စည္းရန္ အေရးတႀကီး လိုေနေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆိုထားသည္။

၎အစီရင္ခံစာကို ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဆးပညာရွင္မ်ားအသင္း(BMA)၊ နယ္လွည့္ေက်ာပိုးအိတ္ က်န္းမာေရးလုပ္သားမ်ားအဖြဲ႕ (BPH WT)၊ အမ်ဳိးသားက်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးေကာ္မတီ(NHEC)ႏွင့္ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ မြန္၊ ရွမ္းႏွင့္ ကေလာင္ စသည့္ လူမႈအဖြဲ႕အ စည္းမ်ားက ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အစီရင္ခံစာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲကို ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ တေနရာတြင္ ယေန႔ တၿပိဳင္နက္တည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။